De Sint-Norbertus kerk

Hoe is de Sint-Norbertuskerk aan de Dageraadplaats terecht gekomen? Waarom is Sint Norbertus de patroonheilige? Waarom heeft het gebouw deze afmetingen? Waarom deze bouwstijl en wie maakte het interieur? Het antwoord op al deze vragen is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis en de tijdsgeest van het 19de-eeuwse Antwerpen enerzijds en met deze van de wijk Zurenborg anderzijds. Hier vindt u alvast een beknopt overzicht, het hele verhaal en uitgebreide informatie kan u lezen in de brochure Sint-Norbertuskerk 1904 - 2014. Verkrijgbaar in de kerk of via mail (contactformulier) Sint Norbertus werd geboren bij Gennep omstreeks 1080 en overleed in Maagdenburg op 6 juni 1134. Hij kreeg zijn opleiding bij aartsbisschop Frederik I van Keulen. Daarna is hij enige tijd als kanunnik verbonden geweest aan de Sint-Victorkerk te Xanten. Vervolgens werd hij aalmoezenier aan het hof van keizer Hendrik V. In 1114 ging hij naar de benedictijnenabdij van Siegburg, waar hij een jaar later door de aartsbisschop van Keulen tot priester werd gewijd. Vervolgens keerde hij terug naar Xanten, waar hij zich bleef inzetten voor het strikt naleven van de kloostergeloften, waaronder die van de armoede. Men vond hem echter schijnheilig, aangezien hijzelf van rijke komaf was. Daarom gaf hij al zijn bezittingen aan de armen en ging naar Frankrijk, waar hij enkele jaren rondzwierf als zwervende prediker. Daar kwam hij in contact met de bisschop van Laon, die hem grond schonk voor de bouw van een klooster. Op aandringen van paus Calixtus II vestigde hij zich in 1120 met zijn volgelingen in het Franse Prémontré, 10 km ten westen van Laon. Daar legde hij de grondslag van de orde der Norbertijnen.

De bouwplaats

Op het eerste urbanisatieplan van Zurenborg, dat dateert van juni 1882, staan de omtrekken van het eerste ontwerp van een nieuw te bouwen kerk getekend midden op de “Place de l’Aurore” (Dageraadplaats). Maar in 1885 stelde de “Société” het Bisdom voor de kerk te bouwen aan de Door Verstraeteplaats, op de gronden tussen de Bosduifstraat en de Schorpioenstraat, waar zich nu het Rijksarchief bevindt. Hoe komt het dan dat de Sint-Norbertuskerk in 1901 gebouwd werd naast en niet op de Dageraadplaats? Dat kan je lezen in de brochure “Sint-Norbertuskerk 1904 – 2014”.

Bouwstijl en interieur

Architect Ernest Dieltiens tekende zijn plannen, rekening houdend met de wensen van de kerkfabriek, en ontwierp een klassiek kerkgebouw in neogotische stijl. Hijzelf omschreef zijn uiteindelijk ontwerp als ‘simple, mais convenable’. In de brochure “Sint-Norbertuskerk 1904 – 2014” wordt een wandeling door de kerk voorgesteld waarin belangrijke elementen uit het interieur zoals de glasramen, de mozaïeken, de schilderijen, het hoogaltaar en de zijaltaren, ornamenten, beelden en nog veel meer beschreven worden.

De Kapel en Broederschap van OLV van Altijddurende Bijstand

In 1866 verwierf Paus Pius IX een uit Kreta afkomstige Byzantijnse Madonna-icoon. Hij vertrouwde deze icoon toe aan de paters Redemptoristen in Rome, die ze onder de benaming van “Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand” ter verering opstelden in hun kerk. In het voorjaar van 1883 werd aan de Dageraadplaats een kapel gebouwd ten behoeve van de inwoners van Zurenborg. Er was toen voor hen immers nog geen kerk voorzien. De bediening van deze kapel werd toevertrouwd aan E.H.Van Aerden, die zich fervent inzette voor Mariadevotie. Hij vond veel weerklank, wat aanleiding gaf tot de oprichting van een Broederschap van O.-L.-Vrouw-van-Altijddurende-Bijstand. In 1884 reisde E.H.Van Aerden af naar Rome en verwierf er een exemplaar van de gereproduceerde “Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand” icoon. Hij plaatste deze in de kapel aan de Dageraadplaats, die hij uiteraard toewijdde aan “Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand”. Jaarlijks organiseert de Broederschap van OLV van Altijddurende Bijstand nog steeds een driedaagse (Triduüm) ter ere van OLV.
Meer informatie over de kapel en de broederschap in de brochure “St.-Norbertuskerk 1904 – 2014”!